İkinci Yeni sonrasında 1980’e kadar şiiri toplumcu bir bakışla kavrayan şairlerin anlayışı, 1980 darbesiyle yerini özellikle 1970’lerin toplumculuğunu ön plana alan şiire karşı duran 1980 kuşağı şairlerine bırakmıştır.
1980 Darbesi sonrasında yaşanan baskı yüzünden bireyin kendini yalnız ve yabancılaşmış hissetmesi şiire de yansımıştır.
1980 sonrasında yazılan şiir, bazı edebiyat çevrelerinde kayıp dönem olarak adlandırılmaktadır. 2000’li yıllara değin süren sessizlik ve şiirdeki hareketsizlik, birçok kesimi bu dönem edebiyatını yok saymaya itmiştir.
1990’lı yıllarda kitle iletişim araçlarındaki büyük gelişme şiiri renklendirerek popüler kültürün nesnesi haline getirmiştir.
Bu dönemde her anlayış kendi yolunda ilerlemiştir.
2000’lerde şiir ideolojiden uzaklaşmış ancak şiire ilgi de azalmıştır.
Şiirlerde şehir insanlarının iç dünyası yansıtıldı ve varoluş sorgulandı. Katı ideolojik tutumdan vazgeçildi, gelenekle barışıldı ve şiir birikiminden yararlanıldı.
Bu dönemde Haydar Ergülen, Hüseyin Atlansoy, Seyhan Erözçelik, Lale Müldür, Ahmet Erhan ve Küçük İskender gibi şairler şiirin hareketliliğini sağlamışlardır.
Özellikleri:
- Bu dönem şairleri birlikte dergiler çıkarmışlardır.
- 1980 şairleri için ortak bir anlayıştan çok, grupların ve kişilerin ayrı ayrı şiir anlayışlarından söz edilebilir.
- Yazko Edebiyat, Üç Çiçek, Şiiratı ve Sombahar gibi dergiler bu dönemde etkilidir.
- İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiirde olduğu gibi ideolojiyi şiirlerinde öncelikli bir öğe olarak görmemişlerdir.
- Düz yazıya yaklaşan bir üslupla, anlatmaya imkân veren temaları da şiirlerinde işlemişlerdir.
- İmge anlayışlarında uzak çağrışımlara önem vermeleri bakımından İkinci Yeni’yle yakınlıkları vardır.
- Yer yer kapalı, imgeli,süslü, sanatlı bir anlatım benimsenmiştir.
- Darbe sonrası toplumsal-siyasal ortamın değişmesi sonucunda toplumsal temalar geri plana itilmiştir. “Saf şiir” anlayışına bağlı şiirler yazılmıştır.
1980 Sonrası Şiirin Önemli Temsilcileri
- HAYDAR ERGÜLEN
*80 kuşağı şairleri arasında anılan, hiçbir grup içerisinde yer almayan bağımsız bir şairdir.
*İmgeci şiir anlayışını temsil eder.
* Aşk, kardeşlik, yaşantılar, çocukluk, yalnızlık, ölüm gibi konuları çoğunlukla ironik, imgeli ve mecazlı bir dille işlemiştir.
*Alevi-Bektaşi şiir geleneğiyle birlikte Cemal Süreya ve Behçet Necatigil ile yakınlıklar kurmuştur. Eski ile yeniği sentezlemiştir.
*Türkçenin söz dizimi kuralları yerine kendine göre söz ve mısra dizileri oluşturma yoluna gitmiştir.
*Yazım ve noktalama kurallarını dikkate almamıştır
*Şiir: Karşılığını Bulamamış Sorular, Sokak Prensesi, Kabareden Emekli Bir Kızkardeş, 40 Şiir Ve Bir, Üzgün Kediler Gezegeni, Keder Gibi Ödünç….
2. HÜSEYİN ATLANSOY
*Mistik metafizikçi yönü ağır basan bir şairdir.
*Metropol hayatını ve ilişkilerdeki hızlı değişimi, konuşma dilinin imkânlarından yararlanarak ironik bir biçimde işlemiştir.
*İmge ve çağrışımlara ağırlık vermiştir.
*Hayatın ve varlığın arka planını sorgulamış, renklerin psikolojik açılımlarını şiirlerine yansıtmıştır.
*Şiir: İntihar İlacı, Balkon Çıkmazında Efendilik Tarihi, Şehir Konuşmaları, İlk Sözler, Su Burcu…
3.MURATHAN MUNGAN
*Folklorik- mitolojik şiir anlayışını temsil eder.
*Hem halk hem de divan şiirinin öz ve biçim özelliklerini kullanır.
*Mardin, eserlerinde sıklıkla kullandığı bir mekândır.
*Eski kelimeleri yeni bağlamlarda kullanır ve onların çağrışım gücünden yararlanır.
*Şiirlerinden bazıları bestelenmiştir.
*Birçok türde eser vermiştir.
*Şiir:Osmanlıya Dair Hikayat, Kum Saati, Sahtiyan, Yaz Sinemaları, Yaz Geçer, Eski 45’likler,Mırıldandıklarım…
4. LALE MÜLDÜR
*Analtımcı,imgeci şiir anlayışını temsil eder.
*Şiirini, beslendiği birçok farklı kültürün kavramlar üzerine kurmuştur.
*Şiirlerinden bazıları bestelenmiştir.
*Şiirlerinde bolca İngilizce sözcük ve terime yer vermiştir.
*Şiir: Uzak Fırtına, Voyıcır II, Seriler Kitabı, Kuzey Defterleri, Ultrazone’de Ultrason…
5.AHMET ERHAN
* Toplumsal gerçekçi anlayışı benimsemiştir.
*Varoluşsal bir karamsarlığı, hüznü ve acıyı işlemiştir.
*Bugün de Ölmedim Anne şiiri bestelenmiştir.
*Şiir: Akdeniz Lirikleri, Alacakaranlıktaki Ülke, Ateşi Çalmayı Deneyenler İçin…
6.NİLGÜN MARMARA
* İmgeci şiir anlayışıyla yazar.
*Sylvia Plath üzerine yaptığı çalışmalar sonucunda onun bireyin yalnızlığı ve varoluş sorununa bakışından etkilenmiştir.
*Şiirinde anlam belirsizliğini ve kapalılığını görürüz.
*Şiirlerinde mor renk ve zakkum çiçekleri egemendir.
*1.tekil kişinin düşle gerçek arasında gidip gelen, kırılgan düşüncelerini kullanmıştır.
*Şiir: Daktiloya Çekilmiş Şiirler, Metinler.
7. NEVZAT ÇELİK
*Toplumcu gerçekçidir.
*Özgün buluşları ve uyak ustalığı dikkat çekicidir.
*Şafak Türküsü şiiri bestelenmiştir.
*Şiir: Şafak Türküsü, Müebbet Türküsü, Suda Çeken Hayat, Yağmur Yağmasaydı.
8. KÜÇÜK İSKENDER
*Beatnik şiirin(Şiirin bir ruh çarpıntısı, bilinç akışı, kuralsızlık olduğuna inanan yaklaşım) öncüsüdür.
*Kendisini marjinal,aykırı bir metropol şairi olarak tanımlar.
*Kişisel yaşamından, çocukluk, aşk ve cinsellik gibi konulardan bahsetmiştir.
*İmgecidir ve söz oyunlarını başarılı bir şekilde yapar.
*Şiirlerinde argo, imgelem ve hırçın üslup öne çıkar.
*Polemikçi ve başkaldırıcı şiirleriyle dikkat çekmiştir.
*Şiir: Bir Çift Siyah Eldiven, Gözlerim Sığmıyor Yüzüme, İskender’i Ben Öldürmedim….
9. SUNAY AKIN
*Yeni Garipçi diyebileceğimiz şiir anlayışını benimsemiştir.
*Şiirlerinde lirik, yumuşak bir hava vardır.
*İnce yergi ve söz oyunlarını çok iyi yapar.
*Günlük yaşamdan ilginç ayrıntıları şaşırtıcı karşılaştırmalarla vermiştir.
*Açtığı oyuncak müzeleri ve programlarıyla büyük ilgi toplamıştır.
* Yakın tarihteki olayları araştırmış ve bunları düzyazı şeklinde veya tv programlarında içten, samimi bir dille anlatmıştır.
*Şiir: Makiler, Antik Acılar, Kaza Süsü, 62 Tavşanı, Çorap Kaçığı…